Herken je het? Een oeverloos gesprek wat niet goed voelt en waar je vaak met een kater een eind aan maakt? Of mensen waarbij je in het contact de energie ter plekke voelt weglekken? Let wel, vaak maak je onbewust zelf onderdeel uit van datgene wat er gebeurt tussen jezelf en de ander. Voor je het weet zit je in één van de rollen van de dramadriehoek.
Wat is de dramadriehoek?
De dramadriehoek is een mooi model wat destructieve rollen in het contact met elkaar laat zien. We onderscheiden daarin 3 hoofdrollen die we allemaal kennen vanuit het dagelijks leven. Je ziet ze hieronder uitgewerkt.
Het is verleidelijk om anderen te herkennen in de rollen, maar veel spannender om te ontdekken hoe vaak we er zelf deel vanuit maken. Voor je het weet speel je ook zelf een rol in de dramadriehoek. Eén ding is zeker: je maakt niet echt contact met de ander. Vaak gaan de uitingen die horen bij de aanklager, slachtoffer of redder niet over datgene waar het echt over gaat. Ook switchen we vaak van rol als we in de dramadriehoek zitten. Je start bijvoorbeeld in de redderrol, maar na verloop van tijd word je aanklager of slachtoffer.
De dramadriehoek hoort trouwens bij niveau 5 van contact maken: psychologische spelen.
Hoe beland je in de dramadriehoek?
Het ‘spelen’ van de rollen in de dramadriehoek komt vaak door een speluitnodiging van iemand anders, we noemen dat ook wel ‘lokaas’. Aan jouw kant zit een (onbewuste) trigger. Je wordt geraakt in iets gevoeligs. Vaak leidt dat terug naar het verleden. Iets wat je meegemaakt hebt of iets wat je aangeleerd hebt. En dan begint het spel. Hoe herken je dat je in de dramadriehoek zit?
- Het contact met de ander voelt niet goed en het kost je energie.
- Je komt niet tot een goed einde, het type contact blijft zich maar herhalen.
Van ‘onschuldig’ tot catastrofaal
Het contact in de dramadriehoek kent verschillende gradaties. De eerste graad is vrij onschuldig maar kan behoorlijk irritant zijn. Bijvoorbeeld een terugkerende discussie met je collega. De tweede graad is minder onschuldig. Daarvan wil je liever niet dat anderen het horen of zien. Schaamte speelt hierin een rol. En de derde graad eindigt in de rechtszaal, in het ziekenhuis of op het kerkhof.
Hoe dan wel?
Gelukkig hoeft contact niet zo te verlopen als hierboven beschreven. We kennen gelukkig ook de winnaarsdriehoek. Daarover lees je meer in dit artikel.
Wil jij meer inzicht in de rollen van de dramadriehoek bij jou op het werk? En wil je vaardigheden ontwikkelen hoe je eruit kunt komen? Ik kom graag eens langs voor een training op maat waarin we praktisch er ervaringsgericht kennismaken met de dramadriehoek en de winnaarsdriehoek.
